Anne karnındayken testisler böbreklerin altında yer alır. Doğuma kadar testis kasık kanalından geçerek torbaya yerleşmiş olur. Testisin bu iniş güzergahında herhangi bir noktada meydana gelebilecek bir aksaklık (erken doğum, genetik faktörler) inmemiş testise neden olur.
Testis, eğer torbada ele gelmiyorsa karın içinde, kasık kanalı içinde ya da iniş güzergahının haricinde herhangi bir yerde olabilir. (Ektopik Testis)
Erkek çocuklarının %4’ünde testisler doğumda yerinde bulunamayabilir. Bu hastaların yaklaşık 3/4’ü 3ay dolmadan testisler torbaya inmiş olur. İlk 6 ay geçtikten sonra bebeklerin yaklaşık %1’inde testisler torbada ele gelmez. Testisin torbada ele gelmemesi aşağıdaki başlıklar altında incelenebilir:
TESTİS AGENEZİSİ (TESTİS YOKLUĞU)
Testis anne karnındayken hiç oluşmamış olabilir. Ya da bazı damarsal problemlerden dolayı gelişimini gerçekleştirememiş ve kaybolmuş olabilir.
TESTİS ATROFİSİ (TESTİS ERİMESİ)
Testis anne karnındayken gelişimini tamamlamıştır ancak herhangi bir nedenden dolayı damarsal bir problem ya da herhangi bir travma vb. yapısal bir durumdan dolayı testis gelişimini devam ettirememiş ve küçülmüş erimiştir. Böyle bir durumda testis mercimek tanesi kadar bir yapı şeklinde ele gelebilir kasık kanalı yada torba içerisinde. Bu erimiş olan testisin orada bırakılmaması gerekir. Ameliyat ile alınması gerekir çünkü 20’li yaşlardan sonra bu yapının ilerde kansere dönüşme ihtimali vardır.
İNTRAABDOMİNAL TESTİS (KARIN İÇİNDEKİ TESTİS)
Eğer muayenede testis torbada ya da kasık kanalında ele gelmiyor ise karın içinde kalmış olabilir, böyle bir durumda testisin Laporoskopik olarak yani kapalı ameliyatla torbaya indirilmesi mümkündür.
İNGUİNAL İNMEMİŞ TESTİS (KASIK KANALI İÇİNDEKİ TESTİS)
Bu durum en sık karşılaştığımız durumdur. Testis torbaya inmemiştir ve kasık kanalında ele gelmektedir.
UTANGAÇ TESTİS (RETRAKTİL)
Testisi asan kaslar ve refleks olarak yukarıya çıkmasına yardımcı olan kremaster kaslarının aşırı çalışması nedeniyle testislerin torbada ele gelmemesidir. Özel muayene teknikleri ve manevralarla testis torbaya getirilebiliyorsa bu durum utangaç testis olduğunun kanıtıdır. Eğer hiçbir şekilde torbaya gelmiyorsa o zaman bu inmemiş tesistir ve ameliyat gerekir. Ancak utangaç testis olduğuna kanaat getirirsek bu ameliyatlık bir değildir. Yılda bir sefer ergenliğe kadar kontrol altında tutmak gerekir. Neden kontrol ediyoruz? Kontroller sırasında eğer testisin çapında bir küçülme ya da testisin askıda kalması, torbaya hiç inmemesi gibi bir durumla karşılaşırsak o zaman ameliyat kararı vermek gerekebilir.
EKTOPİK TESTİS
Testisin böbrekler altındaki ilk geliştiği yerden torbaya kadarki güzergahı içerisinde herhangi bir noktada testisin bulunmaması durumudur. Testis perine bölgesi, kasık bölgesi, uyluk bölgesi ya da diğer karşı taraf torba içerisinde bulunabilir. bu tiplere ektopik testis deniliyor ve ameliyat ile düzeltilir.
TANI
Tanıda cerrahın muayenesi oldukça önemlidir. Eğer testis ele geliyorsa ultrason çektirmeye gerek yoktur. Testis ele gelmiyorsa ultrasona yine gerek olmamakla birlikte ameliyat öncesinde aileye bilgi vermek ve testisin erimiş olma ihtimalini görebilmek açısından ultrason istenebilir. Ancak muayene sırasında yukarı çıkan utangaç bir testisin soğuk ultrason jeli sıkıldığı anda kasığa kaçması nedeniyle bir çok ultrason sonucunda inmemiş testis kararı veren çocuk doktorları olmaktadır. Bu şekilde ele gelen testisler için ultrasonun hiçbir anlamı yoktur. Bizlere ameliyat kararı verdirmez. Burada bizim muayenemiz ameliyat kararı vermekte en güvenilir metoddur.
Tedavide de ameliyat testisin yerine göre açık ya da kapalı olarak yapılır. Eğer testis kasık kanalı içinde ya da torba civarında bir yerde ele geliyorsa açık ameliyat yapılır. Ancak testis hiç ele gelmiyor ve karın içinde bir testisten ya da erimiş testisten şüpheleniliyorsa mutlaka laporoskopi yapılır. Göbekten kamera ile girilerek içeri bakılır. Eğer kasık kanalına yakın bir yerde testis varsa testis damarlarının ve sperm kanalının uzunluğuna göre tek seans ya da çift seans ameliyatlar planlanabilir. Ameliyat kararı tamamen hastanın durumuna göre yönlendirilir.
